Қазақстан жол қозғалысы қауіпсіздігін арттыру үшін Еуропа тәжірибесін меңгеруде

«ҚазжолҒЗИ» автомобиль жолдарындағы жолапаттарына нольдік төзімділік тұжырымдамасын енгізуді жоспарлап отыр

Еліміз Vision Zero тұжырымдамасын жүзеге асыру бағытында жүйелі қадамдар жасауда. Бұл – автожолдардағы өлімге мүлдем төзбеушілік қағидатына негізделген халықаралық бастама, ол қауіпсіз қалалық ортаны жобалауды көздейді. Осыған орай «ҚазжолҒЗИ» мамандары қазіргі уақытта Swedish National Road Consulting AB (Стокгольм, Швеция) ұйымында жол қозғалысы қауіпсіздігі және Vision Zero енгізу бойынша оқудан өтуде.

Қазір Қазақстан жолдарын шын мәнінде қауіпсіз ету – «ҚазжолҒЗИ»-дың басты мақсаттарының бірі болып отыр. Тарих көрсеткендей, бұл міндетті жүзеге асыруда халықаралық тәжірибені зерттеу және озық елдердің тәжірибесін қолдану аса маңызды рөл атқарады.

Соңғы жылдары Еуропа елдеріне ерекше назар аударылуда, олардың көптеген мемлекеттері жайлы және қауіпсіз жолдарымен танымал. Нидерланд, Швеция, Ұлыбритания, Ирландия, Норвегия, Финляндия және Дания жол-көлік оқиғаларынан болатын өлім-жітімнің ең төменгі көрсеткіштерімен ерекшеленеді. Ал Қазақстан мұндай рейтингтерде әдетте орта деңгейде қалып, Африка және Латын Америкасының көптеген елдерін басып озғанымен, «еуропалықтар» мен «дамыған азиялықтардан» едәуір артта қалып келеді.

Швеция әлемдегі ең қауіпсіз көлік қозғалысы бар бес елдің қатарына кіреді. Дәл осы Vision Zero бағдарламасы шведтердің жол-көлік оқиғалары және олардың салдарымен күресу стратегиясының негізіне айналды. Скандинавия елінің парламенті бұл бағдарламаны 1997 жылы қабылдаған, содан бері Ұлыбритания, АҚШ, Канада, Нидерланд және басқа да елдер швед үлгісін қолдана бастады.

Бұған дейін «ҚазжолҒЗИ» Чехияның Көлік зерттеулері орталығымен (CDV) ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойған болатын. Шығыс Еуропа мамандарымен серіктестік отандық жолшыларға тікелей озық білім мен практикалық дағдыларды игеруге мүмкіндік береді.

Жол қауіпсіздігі мәселесіне кешенді түрде қарау қажет. Өткен жылдың соңында инновациялық жаңалық – антигололедтік экореагенттің өндірісі іске қосылатыны белгілі болды. Қазақстанда әзірленген QSmartAntiGlaze тіпті қатты аяздарда да өзінің қасиеттерін сақтайды және мұзды тез ерітеді. Бұл реагент жол төсеміне және көлік шиналарына зиян келтірмейді, сондай-ақ адам денсаулығы мен қоршаған орта үшін қауіпсіз.

«ҚазжолҒЗИ» мамандарының пікірінше, тростық қоршаулар дәстүрлі металл қисық брусқа қарағанда айтарлықтай артықшылыққа ие. Олар қардың тростар арқылы еркін өтуіне мүмкіндік беріп, оның бөлгіш жолақтар мен жол жиегінде жиналуын болдырмайды, бұл тайғақ болу қаупін азайтып, жүргізушілердің жолды көру деңгейін жақсартады.

Айта кету керек, 2025 жылдың басынан бастап жолдарды салу немесе жаңарту алдында олардың қауіпсіздігін бағалауды міндеттейтін құжат күшіне енді. «Автомобиль жолдарындағы жол қозғалысы қауіпсіздігі процедуралары» атты ережелер жинағын «ҚазжолҒЗИ» мамандары әзірледі. Бұл құжатта «ЖКО-ны егжей-тегжейлі талдау» және «жол қауіпсіздігін инспекциялау» сияқты ұғымдар заңды түрде бекітілді. Қазіргі уақытта пилоттық режимде қолданылып жатқан бұл ережелер алдағы уақытта міндетті талапқа айналуы мүмкін.